|
Từ điển Tiếng Việt (Vietnamese Dictionary)
Äà o Tiá»m
Tên là Uyên Minh, tá»± Uyên Lượng, Ä‘á»i Tấn
Tấn ThÆ°: Äà o Tiá»m là ngÆ°á»i đất Sà i Tang Ä‘á»i Tấn, tÃnh tình cao thượng, không cần danh lợi, ham há»c, giá»i thÆ¡ văn. ông có soạn truyện "NgÅ© Liá»…u tiên sinh" để tá»± và mình. Nhà nghèo có cha mẹ già , ông phải ra là m chức Tế tá»u - chức quan nhá» trong huyện, nhÆ°ng không chịu gò bó nên từ quan vá» nhà . Vá» sau, ông lại ra là m huyện lệnh Bà ng Trạch, được hÆ¡n 80 ngà y, nhân cuối năm phái viên đốc hÆ°u (chức quan giúp quan quáºn thú coi việc kiểm tra đôn đốc các huyện trong quáºn) đến huyện, nha lại khuyên ông ăn mặc chỉnh tỠđể đốc hÆ°u. ông ngáºm ngùi than rằng: "Ngã khởi năng vị ngÅ© đấu má»… chiết yêu quyển quyển sá»± hÆ°Æ¡ng lý tiểu nhân Ä‘a" (Ta sao lại có thể vì 5 đấu gạo mà phải chịu còng lÆ°ng, vòng tay thá» bá»n tiểu nhân nÆ¡i thôn xóm ấy ru !). rồi ngay hôm ấy ông trả ấn bá» quan mà vá»
ông có là m bà i: "Quy khứ lai từ" nổi tiếng để tá» chà mình: "Quy khứ lai há», Ä‘iá»n viên tÆ°Æ¡ng vu, hồ bất quy ?" (Ä‘i vá» sao chẳng vá» Ä‘i, ruá»™ng hoang vÆ°á»n ráºm còn chi không vá» ?)
Sau khi từ quan vá», ông hay ẩn nằm ngÅ© dÆ°á»›i cá»a sổ đằng Bắc, tá»± coi mình là ngÆ°á»i Ä‘á»i Hy Hoà ng. ông vui cảnh an bần lạc đạo, lấy tiếng Ä‘Ã n, câu thÆ¡, chén rượu là m vui. TÃnh ông chuá»™ng Cúc, cứ đến ngà y trùng cá»u (mùng 9/9), ông lại cùng bạn bè bà y tiệc rượu bên khóm trúc để thưởng hoa
ông có câu thÆ¡: "Ngã ốc song nam hạ, kim sinh ká»· tùng cúc." (DÆ°á»›i cá»a sổ mé nam nhà ta, nay mấy khóm cúc đã má»c)
Äá»— Phủ (ÄÆ°á»ng):
Äà o lệnh môn tiá»n cúc
DÆ° hoa khả tặng quân. (Cúc trÆ°á»›c cá»a nhà quan lệnh há» Äà o, còn thừa hoa để tặng bác)
Quốc âm thi táºp:
Äầu tiếc Ä‘á»™i món khăn Äá»— Phủ
Tay còn lựa hái cúc Uyên Minh
|
|
|
|